Mỹ và các đồng minh NATO đã tăng cường gửi xe tăng, phi cơ trực thăng và các loại vũ khí hạng nặng khác cho Ukraine, giữa lúc quân đội nước này chuẩn bị cho các trận đánh lớn với lực lượng Nga ở khu vực Donbass thuộc miền đông Ukraine.
Những loại vũ khí mới được chuyển cho Ukraine thể hiện sự thay đổi rõ rệt về lập trường của phương Tây đối với cuộc chiến. Trong những ngày đầu, các quan chức Mỹ và châu Âu không chắc Ukraine có thể cầm cự bao lâu, nên đã tỏ ra rất cẩn trọng việc cung cấp vũ khí hạng nặng cho Ukraine vì lo sợ chúng có thể rơi vào tay Nga. Phương Tây cũng quan ngại rằng việc tiếp tế vũ khí cho Ukraine có thể bị Moscow xem là hành động “tham chiến”.
Những loại vũ khí mới
Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden mới đây quân sự’ target=”_blank” rel=”noopener noreferrer”>quân sự’ target=”_blank” rel=”noopener noreferrer”>quân sự cho Ukraine, bao gồm pháo, xe bọc thép”>công bố khoản viện trợ quân sự trị giá 800 triệu USD cho Ukraine. Theo đó, Mỹ sẽ cung cấp cho quân đội Ukraine các hệ thống pháo, đạn pháo, xe bọc thép chuyển quân và phi cơ trực thăng, theo Reuters.
 |
Lựu pháo 155 mm của quân đội Mỹ được sử dụng trong cuộc chiến tại Afghanistan.
|
“Gói hỗ trợ mới này sẽ bao gồm nhiều hệ thống vũ khí hiệu quả cao mà chúng tôi đã cung cấp và các khả năng mới thích hợp với những trận đánh lớn hơn mà chúng tôi cho rằng Nga sẽ khai triển ở miền đông Ukraine”, ông Biden cho biết trong một tuyên bố hôm 13.4.
“Khả năng mới” mà ông Biden đề cập ám chỉ khả năng tiến công của quân đội Ukraine, khi mặt trận chính đang là các vùng đất rộng lớn có địa thế bằng phẳng và trống trải ở phía đông đất nước. Trước khi Nga đưa quân vào Ukraine, các quan chức Lầu Năm Góc đã luôn khẳng định rằng Mỹ sẽ chỉ cung cấp vũ khí phòng thủ để tránh làm leo thang xung đột.
|
Chuyên gia nói gì về thay đổi trong viện trợ quân sự mới Mỹ cho Ukraine? |
Theo cam kết mới nhất, Washington sẽ gửi 11 trực thăng Mi-17, vốn nằm trong kế hoạch đưa đến cho lực lượng Mỹ tại Afghanistan trước cuộc rút quân vội vã hồi tháng 8 năm ngoái. mặc dầu không nhanh như phi cơ đấu tranh, chẳng hạn MiG-29 hoặc F-16, một số phiên bản của Mi-17 có thể được trang bị tên lửa chống tăng và các loại vũ khí khác để tiến công lực lượng trên bộ và trên không, theo Vox. Ngoài ra, Mỹ lần đầu tiên sẽ cung cấp lựu pháo (howitzer) 155 ly cho Ukraine.
“Đây là những hỗ trợ chưa từng có. Chúng tôi chưa từng thấy nhiều vũ khí được tiếp tế nhiều cỡ này và nhanh đến mức này”, Rita Konaev, phó giám đốc phụ trách phân tách tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi thuộc Đại học Georgetown, nói với Vox sau tin tức về khoản viện trợ 800 triệu USD của Mỹ. “Ukraine đang nhận được một lượng lớn những gì họ cần”.
Quân đội Ukraine đã sử dụng hiệu quả các loại vũ khí mà một số nước thành viên NATO cung cấp từ trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, bao gồm pháo và bệ phóng tên lửa di động. Tuy nhiên, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã liên tục kêu gọi phương Tây hỗ trợ thêm vũ khí, đặc biệt là phi cơ đấu tranh, dù NATO đến nay vẫn từ chối cung cấp. Tháng trước, Ba Lan đã đề xuất cung cấp phi cơ đấu tranh cho Ukraine nhưng kế hoạch này đã bị hủy bỏ sau khi Mỹ ngăn chặn.
Giờ đây, gió đã đổi chiều. Lầu Năm Góc hôm 17.4 xác nhận với Vox rằng số vũ khí trong cam kết mới nhất đã lên đường đến Ukraine, dù một người phát ngôn không cung cấp thông tin cụ thể.
|
Nga đe dọa tiến công các đoàn xe chở vũ khí của NATO cho Ukraine |
Trước gói hỗ trợ của Mỹ, Cộng hòa Czech hồi đầu tháng 4 đã chuyển xe tăng T-72M cho Ukraine, trở nên quốc gia NATO đầu tiên làm vậy kể từ khi Nga đưa quân sang Ukraine. Prague cũng đã gửi xe đấu tranh bộ binh BMP-1 và hệ thống pháo cho Ukraine. Tiếp bước Czech, Slovakia đã cung cấp cho Ukraine hệ thống phòng không tiên tiến S-300, và cũng đang thảo luận với các đồng minh về việc gửi phi cơ đấu tranh MiG-29.
 |
Tên lửa chống tăng của Mỹ được chuyển đến phi trường Boryspil tại Ukraine hôm 10.2.2022.
|
n
Khả năng thay đổi cục diện cuộc chiến?
Nga đã chính thức phản đối việc mà họ gọi là Mỹ và các đồng minh NATO tiếp tục “quân sự hóa” Ukraine, cảnh báo “hệ lụy khôn lường” từ những hành động này, truyền thông Mỹ đưa tin.
Theo một quan chức cấp cao Mỹ, cảnh báo của Nga là chỉ dấu cho thấy việc phương Tây chi viện vũ khí cho Ukraine đang có hiệu quả như dự tính.
“Những gì người Nga đang nói với chúng tôi một cách riêng tư chính xác là những gì chúng tôi đã nói với thế giới một cách công khai – rằng sự hỗ trợ đồ sộ của chúng tôi dành cho các đối tác Ukraine đang chứng tỏ hiệu quả phi thường”, Washington Post dẫn lời quan chức này.
mặc dầu vũ khí của Mỹ và NATO chắc chắn đã đóng vai trò xung yếu trong việc phòng thủ Ukraine – và những loại vũ khí mới có thể hiệu quả trong giai đoạn mới của cuộc xung đột – các chuyên gia lưu ý những nhân tố phức tạp cần tính đến.
|
Nga cảnh báo Mỹ về việc viện trợ các hệ thống vũ khí “rất mẫn cảm” cho Ukraine |
Khi chiến sự đã chuyển từ khu vực thành thị sang các địa bàn hẻo lánh hơn, quân đội Ukraine cũng mất đi lợi thế phòng thủ, và vì vậy khả năng phát hiện và tiến công các hệ thống vũ khí của Nga trở nên xung yếu hơn bao giờ hết. Song, khả năng này không ổn định, và dù quân đội Ukraine được huấn luyện sử dụng vũ khí mới, hiện vẫn chưa rõ họ sẽ nhận được những hỗ trợ gì về mặt bảo trì. Những thứ như sửa chữa, thay thế phụ tùng và nâng cấp phần mềm có vai trò xung yếu trong việc đảm bảo thiết bị có thể sử dụng được lâu bền trong cuộc chiến chưa thấy ngày kết thúc.
“Chúng ta đang nói về số lượng và chủng loại”, chuyên gia Konaev nói với Vox. “Chúng ta chưa nói đầy đủ về khả năng sống sót của trang thiết bị”.
Ngoài ra, dù bị thiệt hại nặng nề, về lý thuyết Nga có thể tiếp tục bổ sung lực lượng ở Ukraine, nếu nước này quyết định làm như vậy, trong khi Ukraine không có khả năng bổ sung lực lượng”, theo vị chuyên gia. Giữ cho quân đội Ukraine sống sót và có thể đấu tranh sẽ là một nhân tố xung yếu các kế hoạch hỗ trợ của phương Tây.
 |
Xe bọc thép của Nga di chuyển gần Mariupol hôm 17.4
|
Cuối tuần trước, Nga tuyên bố đã kiểm soát hầu hết thành phố Mariupol xung yếu ở miền đông nam Ukraine và dự kiến khai triển các cuộc tiến quân lớn tại khu vực.
Đối với Kyiv, những đợt tiếp tế vũ khí mới của phương Tây là một sự thay đổi đáng hoan nghênh nhưng vẫn chưa đủ. Các quan chức Ukraine hiện tại và trước đây cho biết phương Tây vẫn có thể làm nhiều hơn nữa để hỗ trợ đất nước trước những gì được cho là một chương mới mang tính quyết định trong cuộc chiến.
“Nếu không có thêm vũ khí, cuộc chiến này sẽ trở nên một cuộc tắm máu bất tận, gieo rắc đau thương, khổ đau và hủy diệt”, Tổng thống Zelensky nói trên Twitter hôm 13.4. “Mariupol, Bucha, Kramatorsk – danh sách sẽ còn kéo dài. Sẽ không có ai ngăn cản Nga, ngoại trừ Ukraine bằng vũ khí hạng nặng”.
Các quan chức Ukraine và các tài khoản chính phủ đã khởi đầu sử dụng hashtag #ArmUkraineNow (Cung cấp vũ khí cho Ukraine ngay hiện giờ) trên mạng xã hội.